රිය අනතුරක්‌ හෝ මොනයම් අනතුරකට ලක්‌ව සිටින රෝගියකුට කළයුතු මූලික ප්‍රතිකාරයන් ගැන බොහෝදෙනා නොදන්නා කාරණයකි.
ඒ නොදැනුවත්භාවය නිසාම අනතුරට ලක්‌වූ රෝගීහු නිකරුණේ මහමඟදීම මියයන ආකාරය අප කොතෙකුත් දැක්‌ ඇත්තෙමු. අනතුරකට මුහුණ පා සිටි රෝගියකුට මූලික ප්‍රතිකාර සිදුකර රෝහලට රැගෙන ඒමට කටයුතු කළහොත් ඔහුගේ හෝ ඇයගේ ජීවිතය බේරා ගැනීමේ හැකියාව පවතී. මේ නිසා ඒ ගැන කවුරුත් දැනුවත් වීම වැදගත්ය.
අනතුරට ලක්‌ව අසාධ්‍යව සිටින රෝගියකු සඳහා කළයුතු මූලික ප්‍රතිකාර මොනවාද?
1. රෝගියා සිටිනස්‌ථානය තමාටත්, රෝගියාටත් ආරක්‍ෂිත දැයි බලන්න.
2. එම ස්‌ථානය ආරක්‍ෂිත නම් රෝගියා ආසන්නයට යන්න.
3. ඔහුට හෝ ඇයට සිහිය ඇත්දැයි බැලීමට උරහිසට තට්ටු කර බලන්න.
4. කිසිදු ප්‍රතිචාරයක්‌ නැතිනම් ඔබ තනිවම සිටීනම් ආධාර ඉල්ලා කෑගසන්න.
5. හුස්‌ම ගන්නා මාර්ගය සකසන්න. එනම් රෝගියාගේ නිකට මදක්‌ ඔසවා නළල මදක්‌ පහත් කරන්න.
6. හුස්‌ම ගන්නේ දැයි පරීක්‍ෂා කර බලන්න. ප්‍රථමාධාරකරුගේ කම්මුල රෝගියාගේ නාසය සහ මුඛය ආසන්නයට තබා ඇස්‌ දෙකෙන් පපු ප්‍රදේශය දෙස බලමින් තප්පර 5 ක් 10 ක් පමණ හුස්‌ම (ශ්වසනය) ගන්නේ දැයි බලන්න.
7. හුස්‌ම (ශ්වසනය) නැතිනම් ගිලන් රථයකට (1990 හෝ වෙනත් ප්‍රවාහන පහසුකමක්‌ සඳහා ඇමතුමක්‌ දෙන්න.
8. පපු තෙරපුම් ආරම්භ කරන්න.
ප්‍රථමාධාරකරුගේ එක් අතක්‌ උඩින් අනිත් අත තබන්න. අතෙහි අල්ලෙහි අඩිය රෝගියාගේ පපුව මධ්‍යයේ තබන්න. පපුව මධ්‍යයෙන් අඟල් 2 ක් ගැඹුරට යනසේ පපු තෙරපුම් වාර 30 ක් රිද්මයානුකූලව අරඹන්න. විනාඩියකට පපු තෙරපුම් 100 ත් 120 ක් පමණ ලබා දෙන්න.
9. ඉන්පසු ඔබ පුහුණුවූ අයෙක්‌ නම් මුඛයට මුඛය තබා හුස්‌ම වාර දෙකක්‌ දෙන්න. (තත්පරයකට එක හුස්‌මක්‌ ලෙස)
10. කෘත්‍රිම ශ්වසනය ලබාදීමට නොහැකි
නම් පපු තෙරපුම් අඛණ්‌ඩව ලබා දෙමින් ළඟම ඇති පහසුකම් සහිත රජයේ රෝහලක්‌ වෙත රෝගියා රැගෙන යන්න.
අනතුරක්‌ හෝ අසනීප තත්ත්වයක්‌ සිදුවුවහොත් එයින් පසු එළැඹෙන පළමු පැය රත්‍රන් පැය ලෙස සැලකේ.
එයින්ද මුල් විනාඩි දහය ප්ලැටිනම් විනාඩි දහය ලෙස සැලකේ.
එබැවින් මෙම විනාඩි දහය තුළ ක්‍ෂණිකව ක්‍රියාත්මක වී කටයුතු කිරීමෙන් රෝගීන්ගේ ජීවිතය බේරා ගැනීමට හැකිවේ.
එබැවින් නිරන්තරයෙන්ම හදිසි අනතුරකට ලක්‌වන ඕනෑම පුද්ගලයකුගේ ජීවිත බේරා ගැනීමට සෑම කෙනෙකුගේම දායකත්වය ලබාදීම ඉතා වැදගත්ය.
1. රෝගියා සිටිනස්‌ථානය තමාටත්, රෝගියාටත් ආරක්‍ෂිත දැයි බලන්න
2. එම ස්‌ථානය ආරක්‍ෂිත නම් රෝගියා ආසන්නයට යන්න
3. ඔහුට හෝ ඇයට සිහිය ඇත්දැයි බැලීමට උරහිසට තට්ටු කර බලන්න
8. පපු තෙරපුම් ආරම්භ කරන්න.
ප්‍රථමාධාරකරුගේ එක් අතක්‌ උඩින් අනිත් අත තබන්න. අතෙහි අල්ලෙහි අඩිය රෝගියාගේ පපුව මධ්‍යයේ තබන්න. පපුව මධ්‍යයෙන් අඟල් 2 ක් ගැඹුරට යනසේ පපු තෙරපුම් වාර 30 ක් රිද්මයානුකූලව අරඹන්න. විනාඩියකට පපු තෙරපුම් 100 ත් 120 ක් පමණ ලබා දෙන්න.
